niedziela, 22 marca 2020

Królobójstwo Sabaudia sukcesja jakobicka i likwidacja Państwa Kościelnego cz 2


Część pierwszą historii poświęconej Sabaudii, sukcesji jakobickiej i likwidacji Państwa Kościelnego zakończyliśmy na  opowieści o nieudanej próbie Królestwa  Sardynii w 1848-1849 r.  jednoczesnego wypędzenia Habsburgów z Królestwa Lombardii-Wenecji  i  wywołania  rewolucji  w Państwie Papieskim  i przejęcia tam władzy.

 Obie te próby zakończyły się źle ale to nie cała opowieść.

Pozostało  Królestwo Obojga Sycylii ze stolicą w Neapolu, powstałe w 1816 po  Kongresie Wiedeńskim z połączenia Królestwa Neapolu oraz  Królestwa Sycylii i rządzone przez Burbonów hiszpańskich. Królestwo Neapolu istniało w okresie 1282-1815 jako samodzielne państwo  pod berłem dynastii hiszpańskich lub francuskich.

W wyniku wojny o sukcesję hiszpańską (1701-1714) król Francji zdołał osadzić na tronie Hiszpanii po ostatnim bezdzietnym Habsburgu –swojego wnuka Filipa V Burbona ale za cenę szeregu bolesnych ustępstw i koncesji.

I tak Filip V Burbon został uznany królem Hiszpanii przez walczące strony na podstawie 3 traktatów, w tym w Utrechcie, ale Hiszpania musiała scedować Hiszpańskie Niderlandy, Królestwo Neapolu, Księstwo Mediolanu i Sardynię  na rzecz Habsburgów, Gibraltar  i Minorkę na rzecz Anglii oraz prawa do handlu dla tejże na terenie Imperium Hiszpańskiego, Sycylię na rzecz Księstwa Sabaudii a księstwo Orange i dolinę Ubaye czyli przejście alpejskie –na rzecz Francji.

W roku 1733 Filip V Burbon i jego bratanek król Francji Ludwik XV zawarli pierwszy tzw. Pakt Familijny mający na celu odzyskanie  Neapolu i Sycylii a także Gibraltaru.

 W 1734 r.  Filip V odzyskał Neapol i Sycylię  dla swojego syna Karola z małżeństwa z Elżbietą Farnese, księżniczką Parmy i Piacency.
  
Karol Bourbon  rządził Królestwem Neapolu i Królestwem Sycylii w latach 1734-1759 a następnie został królem Hiszpanii.

 Jego następcą na tronach Neapolu i Sycylii został syn Ferdynand I Bourbon, który miał panować  w latach 1759-1825. 
Faktycznie rządził szef rady królewskiej  Bernardo Tanucci, agresywny antyklerykał rodem z Toskanii (protegowany  Cosimo Iii Medyceusza) , m.in. zlikwidował zakon jezuitów w 1767. 

A jego „zlikwidowała” Maria Karolina Habsburg Lotaryńska, Królowa Neapolu i Sycylii, córka Marii Teresy Habsburg , poślubiona Ferdynandowi w 1768 r. Urodziła mu 18 dzieci.

Po  zniknięciu z polityki Królestwa Neapolu i Sycylii Bernardo Tanucciego, pojawił się na dworze w charakterze „doradcy” baronet angielski  Sir John Acton, zasadniczo dowódca floty Wielkiego Księstwa Toskanii, polecony Królowej Marii Karolinie przez Francisco D’Aquino di Caramanico ,kolejny, obok markiza de Pombala i Tanucciego „myśliciel i reformator oświeceniowy”, który od 1785 był wicekrólem Neapolu do  1795 r.

Sir John Acton został najpierw dowódcą floty, potem ministrem finansów a następnie premierem Neapolu i wszystkie decyzje konsultował nie z królem a z ambasadorem Wielkiej Brytanii w Neapolu Sir Wiliamem Hamiltonem, mężem Emmy Hamilton, co wolała admirała Nelsona.

W wyniku wojny o sukcesję austriacką  (1740-1748) i drugiego Paktu Familijnego   Filip V Burbon uzyskał  od Habsburgów dla swojego drugiego syna Filipa Burbona -  księstwa Parmy, Piacenzy i Guastalla.  

 Filip Bourbon, po matce  Elżbiecie Farnese potomek  książąt Parma w linii żeńskiej  i zięć Ludwika XV króla Francji w 1748 r.  został założycielem dynastii Burbon- Parma, która z przerwami rządziła do roku 1859. 

Na dworze parmeńskim  grasował od 1748 r. jako osobisty sekretarz księcia i minister finansów , nasłany podobno przez   Ludwika XV , kolejny „reformator oświeceniowy” niejaki Leon Guillome du Tillot z Paryża, który zajmował się budową manufaktur luksusowych towarów ale gównie „ograniczał w Parmie przywileje kościelne” czyli m.in. skasował zwolnienie z podatków własności  kościelnej , zlikwidował niektóre klasztory a w finale 8 lutego 1768 r. wypędził z Parmy – jezuitów i tym samym zlikwidował szkolnictwo katolickie. 

Decyzja ta szła na konto  nowego księcia Parmy Ferdynanda I, który miał wtedy lat 17  i została potępiona przez papieża Klemensa XIII.  

 Tillota wypędziła dopiero żona Ferdynanda arcyksiężniczka Maria Amalia Habsburg. Ferdynand I zmarł w 1802 r. podczas okupacji wojsk francuskich –jakobińskich, prawdopodobnie otruty przez okupantów.

Córka Króla Neapolu i Sycylii Karola  czyli wnuczka Elżbiety Farnese - Maria Luiza Burbon wyszła za mąż za drugiego syna cesarzowej  Marii Teresy Habsburg  - Leopolda II Wielkiego Księcia Toskanii  w latach 1762-1790 i żyła z nim we Florencji 25 lat. 

Jej  drugi syn Ferdynand III miał panować jako Wielki Książę Toskanii do roku 1801 a wnuk Leopold II  w latach 1824-1859.

Tak więc Elżbieta Farnese obsadziła swoimi dziećmi aż 3 czy raczej 4 znaczące państwa włoskie: Królestwo Neapolu, Królestwo Sycylii, Księstwo Parmy i Wielkie Księstwo Toskanii. 

Nie licząc tego, że  jej córki zostały odpowiednio: Marianna Wiktoria- Królową Portugalii, Maria Teresa – żoną Delfina Francji (pierwszą), Maria Antonietta – żoną Króla Sardynii z dynastii sabaudzkiej –Wiktoria Amadeusza III.

Z czasem, w wyniku mariaży Habsburżanek z Burbonami wytworzył się na Półwyspie Apenińskim  melanż  hiszpańsko austriacki, zmieciony na ponad 15 lat przez jakobinów francuskich pod dowództwem  Napoleona.

Fundamenty  pod likwidację Państwa Kościelnego zostały położone.


1 komentarz: